Ülkemizde işyerlerinin büyüklüğü, çalıştırdığı işçi sayısı, bulunduğu bölge veya sektör, yabancı ortaklığı, taşıdığı riskler, yaşadığı acı tecrübeler gibi faktörler göz önüne alınarak bazı işyerleri görevi doğrudan doğruya “iş sağlığı iş güvenliği “ olan uzman veya mühendisler çalıştırmaktadır. Bu kişilerin işyerindeki ünvanları aynı holdinge bağlı şirketlerde bile farklı şekilde adlandırılmaktadır. Bu konuda belki de yasal bir iş çerçevesi ve görev tanımlaması yapılmadığı için farklılık görülmektedir. Bazı işyerlerinde Teknik Emniyet Uzmanı, bazılarında iş sağlığı iş güvenliği uzmanı, bazılarında iş güvenliği ve çevre uzmanı / Mühendisi vb. şeklinde belirtilmektedir. Bu yazıda bir teknik emniyeti de içermek üzere iş sağlığı ve güvenliği uzmanının iş çerçevesi bir “iş çerçevesi formu” sistematiği içerisinde sunulmuştur.
| Unvan: | Teknik Emniyet, İş Sağlığı Güvenliği Uzmanı |
| Departman: | |
| Amir: | (Olabildiğince en üst yönetim kademelerinden biri) |
| Diğer rapor verilen üstler: | Şirket Genel Müdürü, Holding İş Sağ.İş Güv.Koord. |
| Ast sayısı: | – |
| Onaylama yetkisi: | – Alınmış ya da alınacak teknik emniyet, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin yeterliliği ya da doğruluğu, – Teknik emniyet, iş sağlığı ve güvenliği teçhizatının (kişisel koruyucular dahil) uygunluğu, Yangın güvenlik önlemlerinin ve periyodik kontrollerin uygunluğu, |
| Uyulması gereken standart son teslim tarihleri: | – İşyerlerinde yasal olarak yapılması gereken test ve kontrollerin aylar itibari ile yapılmasını takip etmek, – Santral veya şantiyelerde işe yeni başlayan personelin teknik emniyet, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini vermek / verdirmek, |
| Standart toplantılar: | — |
- İş Amacı :
- Temel Faaliyet alanları
İşyerlerinin teknik emniyetini sağlamak; iş kazaları ve işe bağlı hastalıkları önleyerek, üretimin devamlılığını sağlamak, acil durumlara hazırlıklı olmak ve yasal gereklilikleri yerine getirmektir. Bu amacı gerçekleştirmek için; alınması gereken diğer iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini, standartları ve gelişmeleri sürekli izleyerek bunları işyerlerinde uygulamaktır.
- Teknik Emniyeti Sağlama
- Teknik Emniyet, İş Sağlığı Güvenliği Prosedür ve Talimatlarını hazırlamak.
- Olası risklerden çalışanları münasip şekilde haberdar etmek.
- Tek. Emn. İş. Sağ. İş Güv. Eğitim Prog. Hazırlamak ve eğitimleri vermek
- Yangın
- Yasal ve periyodik işler
- Teknik emniyet, iş sağlığı ve güvenliği teçhizatı
- Denetim
- İş kazaları
- Temsil
- Ölçme ve değerlendirme
- İş Sağlığı Güvenliği Yönetim Sistemini Kurmak
- Temel görev ve sorumluluklar
Teknik Emniyeti Sağlama
- Teknik emniyetin sağlanması ve iş kazalarının önlenmesine yönelik işyeri politikasının belirlenmesi için yönetime önerilerde bulunmak.
- Santral ve şantiyelerde risk değerlendirmesi yaparak eksik ya da aksaklıkları saptayıp, giderilmesine çalışmak. Bu bağlamda;
- Yeni binaların planlanması veya mevcut olanların değişikliğe uğratılması.
- Teçhizatların durumu
- Teçhizatların test edilmesi, bakımı onarımı,
- Güvenlik araçları ve kişisel koruyucu teçhizatlar
- Yangından korunma
- Acil durumlara hazırlıklı olma.
- Çalışma mevzuatı (İş kanunu, Tek.Emn.İşçi Sağ.İş Güv. ilgili tüzükler, yönetmelikler, sirkülerler), SSK mevzuatı, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığının ilgili yönetmelikleri, TSE standardları, ilgili Uluslararası Sözleşmeler’in işyerini teknik emniyet, işçi sağ. İş güv. açısından ilgilendirilen hükümlerinin ve kurallarının belirleyerek, bunları uygulamak.
- Teknik emniyet, iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yeni gelişmeleri izlemek (internet, seminerler, kurslar, kitaplar, dergiler), çalışma koşullarını daha da iyileştirmek için bunların işyerlerine uygulanmasını sağlamak.
Teknik Emniyet, İş Sağlığı Güvenliği Prosedür ve Talimatlarını hazırlamak.
- ISO 9001 – Kalite Yönetim Sistemleri standardının ve çalışma mevzuatının öngördüğü “iş sağlığı ve güvenliği iç yönetmeliği” yerine geçecek prosedür ve talimatları hazırlamak.
- Acil Durum Yönetim Planlarını yapmak.
- Müteahhitlerle ilgili prosedür ve talimatları hazırlamak
- İnsan ve çevre sağlığı açısından zararlı ve tehlikeli olabilecek kimyasal maddelerin malzeme güvenlik bilgi formlarını hazırlamak.
Çalışanları olası risklerden münasip şekilde haberdar etmek
- İşyerinde çalışma mevzuatının öngördüğü uyarı levha ve afişlerini hazırlamak, uygun olan yerlere astırmak.
- Kazaları ve işe bağlı hastalıkları önlemek için diğer uyarı levha ve afişlerini hazırlamak.
- Boru ve tesisatta standartların öngördüğü renkleri belirlemek ve uygulamasını sağlatmak.
- Tek. Emn. İş. Sağ.İş güv. ile ilgili yarışma, sergileme ve propaganda uğraşlarını yönetmek.
- Risk derecelendirmesi yaparak uyarı işaret ve etiketlerini hazırlamak
Tek.Emn.İş.Sağ.İş Güv.Eğitim Prog. Hazırlamak ve eğitimleri vermek
- Yeni personele temel iş sağlığı güvenliği eğitim vermek/verdirmek
- Kişisel koruyucu teçhizatlarının kullanımı eğitimi vermek
- İlk yardım eğitimi verdirmek
- Yangın ve yangın söndürücülerin kullanımı ve bakımı eğitimlerini vermek, yangın tatbikatları yaptırmak.
- Müteahhit elemanlarına yaptıkları işe uygun temel iş güvenliği eğitimlerini vermek ve bu konuda eğitim yapacak santral ve şantiye personelini eğitmek
- Acil durum eğitimi vermek ve tatbikatlarını yaptırmak.
- İşyeri / Fabrika veya şantiyelerde Tek.Emn. açısından gerektiğinde eğitim verebilecek, diğer arkadaşlarına yol gösterebilecek personeli eğitmek, yol göstermek.
Yangın
- İşyeri yangın risklerini değerlendirmek
- Yangın algılama, ihbar ve söndürme sistemlerini planlamak ve kurdurmak
- Yangın sistemlerinin (yangın hidrantları dahil) kontrol, bakım, ve testlerini yaptırmak
- Taşınabilir yangın söndürücülerini yerlerini ve türlerini belirlemek.
- Depolama tankları, dolum / boşaltım istasyonlarının yangın güvenlik önlemlerini iyileştirme.
- Yangının yayılmasını önleyici izolasyonları yaptırmak.
Yasal ve periyodik işler
- İşyerinde çalışma mevzuatının periyodik olarak yapılmasını istediği işleri (topraklama tesisatının, paratönerlerin, kazanların, vinçlerin, kompresörlerin, yangın sistemlerinin vb.) belirlemek.
- Anılan yasal işlerin periyodik olarak yapılmasını ile ilgili takvim belirlemek, yapılmasın kontrol etmek.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından Kurma izni ve / veya işletme belgesi alınabilmesi için işyerlerini hazırlamak.
- İşyerinde çalışacak işçilerin işe giriş ve periyodik sağlık muayenelerini yaptırmak. Kulak odiyogramlarını, göz muayenelerini, gerekli aşılarını yaptırmak.
- Gıda işleri ile ilgilenenlerin portör muayenelerini yaptırmak.
- İçme sularının sağlık kontrollerini yaptırmak.
Teknik Emniyet, İş Sağlığı Güvenliği Teçhizatı
- İşyerlerinde ve şantiyelerde kişisel koruyucuların belirlenmesi için risk değerlendirmesi yapmak
- Olası risklere karşı kullanılabilecek kişisel koruyucuları (baret, eldiven, iş ayakkabısı, gözlük, iş elbisesi vb.) belirlemek, standartlara uygun olarak alınması sağlamak.
- Acil durumlarda kullanılabilecek teçhizatları belirlemek (kendinden hava beslemeli – tüplü – tam yüz maskesi, yanmaya dirençli elbise, kurtarma ve koruma malzemesi vb.)
Denetim
- İşyerlerinde ve şantiyelerde planlı ya da plansız olarak incelemelerde bulunmak
- Güvensiz durumları belirlemek
- Güvensiz hareketleri gözlemlemek
- Güvensiz durum ve hareketleri ortadan kaldırmak için, gerekli aksiyonları almak veya aldırtmak.
- Müteahhit elemanlarının çalışmalarını, kullandığı araç ve gereçleri teknik emniyet açısından kontrol etmek.
İş kazaları
- İş kazalarının kayıt ve istatistiklerini tutmak
- Kaza araştırmalarına katılmak
- Kaza raporları hazırlayarak üst yönetime ve ilgililere sunmak
- Kazaların tekrarını önleyici aksiyonları planlamak. Eğitimler düzenlemek.
Temsil
- Teknik emniyet, iş sağlığı güvenliği ve sivil savunma konularında resmi, yarı resmi , özel kuruluşlar ile komşu kuruluşlarda yapılacak toplantılara – çalışmalara şirket adına katılmak.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, SSK, Kaymakamlıklar vb. gelen koruma, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yazışmaları yapmak.
Ölçme ve değerlendirme
- Çalışma ortam koşullarında gürültü, aydınlatma, termal konfor koşulları (sıcaklık, hava değişim hızı, bağıl nem, radyant enerji vb.), gaz gibi etkenleri gerektiğinde ölçmek ya da ölçtürmek.
- Ölçme ve değerlendirme için; gerekli cihaz ve araçları almak, test ve kontrollerini yapmak / yaptırmak.
İş Sağlığı Güvenliği Yönetim Sistemini Kurmak
- OHSAS 18001 İş Sağlığı Güvenliği Yönetim Sisteminin , ISO 14001 ile birlikte işyerinde kurulması ve devam ettirilmesi için liderlik yapmak.
Diğer İşler
Şirketin teknik emniyet, iş sağlığı ve güvenliği bütçesini oluşturmak.
- Temel İlişkiler
- Temel Yetkinlikler
Şirket İçi İlişkiler
Üst yönetim
Deparman Yöneticileri
Baskım Onarım ve İkmal Müdürlükleri ve bu müdürlükteki Uzman ve Mühendisler
Satınalma Müdürlüğü, Uzmanları
Çevre Mühendisi
İşyeri Hekimleri
vb.
Şirket Dışı İlişkiler
Çalışma Bakanlığı, İş müfettişleri
Sertifikalandırma kuruluşları
SSK Hastaneleri
Üniversiteler
İlk Yardım ve acil müdahale merkezleri
Eğitim kuruluşları
Yangın algılama, ihbar ve söndürme sistemleri kuran, satan, kontrollerini yapan kuruluşlar
Kişisel koruyucu tedarikçileri
Uyarı afiş ve levhası yapan tedarikçiler vb.
- Teknik Yetkinlik
- Fabrika /işletmeye ait prosesler ve proses akış planı hakkında temel bilgi,
- İyi bir yazışma ve konuşma becerisi,
- İnsanları yönlendirme ve motive etmede başarılı olabilecek bir ilişki becerisi,
- Değişik büyüklükteki grupları organize edip başarılı sonuçlara ulaştırmada liderlik yeteneği,
- Yasaları ve şirket standartlarını anlayıp yorumlama yeteneği,
- Stresli ve zor durumlarda sorunların altından kalkma becerisi.
Bilgisayar (Microsoft Office),
Dil
Rahat iletişim kurabilecek akıcılıkta Türkçe,
En az İnternet ve Literatürden rahat yararlanabilecek ve iletişim kurabilecek düzeyde İngilizce.
- Davranışsal Yetkinlikler
(Burada bu bölüm için ayrıntıya girilmemiştir)
- Temel Performans Ölçütleri
- Eğitim
- Kariyer Olanakları
İş kazası sayısı
İş kazaları ile kaybedilen gün sayısı
Teknik Emniyet kazaları sonucu oluşan üretim kaybı
İşe bağlı hastalık (meslek hastalığı) sayısı
Yangın sayısı
Eğitim (toplam adam saat)
Mühendislik eğitimi
(Kimya, Elektrik, Makine, Çevre, Endüstri vb.)
İş sağlığı ve iş güvenliği konularında (tercihen) master
- Şirketin büyümesine ve gelişmesine paralel olarak Tek. Emn.İş. Sağ.İş Güv. Müdürlüğü,
- ………. şirketler grubu / Holding’ de Teknik Emniyet İş Sağlığı Güvenliği Koordinatörlüğü
- Deneyim
“Teknik emniyet sözcüğünü de kapsayan İş güvenliği; Üretimin aksamaması, tesislerin zarar görmemesi ve çalışanların işyerlerinde işin görülmesi ile ilgili olarak meydana gelen tehlikelerden, bedensel ve ruhsal olarak zarara uğramamaları için alınması zorunlu hukuki, teknik ve tıbbi önlemleri sağlamaya yönelik sistemli çalışmalardır”, şeklinde tanımlanabilir.
Bu tanımdan da anlaşılacağı gibi konunun;
- İnsani yönü
- Hukuki yönü
- Tıbbi yönü
- Teknik yönü
vardır. Tüm bu yönleri karşılayabilmek, bir uzmanda olması gereken yetkinliklere sahip olabilmek için doğrudan eğitim vererek uzman yetiştiren bir Üniversite bilindiği kadarı ile (ülkemizde) yoktur. Konu bir anlamda mültidisipliner bir yaklaşım getirmektedir. Bu alanda yetişenler genellikle bir dalda mühendislik eğitimi aldıktan sonra ya usta-çıkar usulü ya da master veya doktora yaparak yetişmekte ya da yaşadığı olaylardan tecrübe alarak yetişmektedir’ki bu son durum en kötü olanıdır . Çünkü çoğu tecrübenin gerisinde geriye dönüşü olmayan maddi ve manevi kayıplar söz konusudur.
Ayrıca eğitim sistemimizde tek.emn.iş.sağ. iş güv. konularına gereği kadar yer verilmemesi, toplumumuzda ; bana bir şey olmaz, farketmez….kültürünün yerleşmesi ve yanlış bir kadercilik anlayışına sahip olunması, en az özeni sağlığımıza göstermemiz konuyla başa çıkılmasını zorlaştırmaktadır.
Bu nedenle;
Tercihen; En az 10 yıl Teknik Emniyet, İş Sağlığı Güvenliği Sistemlerinin iyi uygulandığı bir kuruluştaki bir uzmanın yanında bu konuda çalışmak, Yönetim Sistemleri (ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001) konusunda eğitim almış ya da sertifika çalışmalarına katılmış, İş (Güvenliği) Müfettişliği yapmış, İş Sağlığı, İş Güvenliği konularında deneyimle beraber master yapmış, konunun teknik yönü kadar hukuki yönü ile de ilgilenmiş kişilerin olmasında yarar vardır.